6 NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HÀNH VI CỦA TRẺ BA MẸ CẦN BIẾT
“Làm thế nào khi con hư? Làm sao để con nghe lời hơn?”
1. Trẻ gặp khó khăn trong việc hiểu và bộc lộ cảm xúc
Trẻ không tự nhiên mà biết cách hiểu và diễn đạt cảm xúc của mình. Trí tuệ cảm xúc là kỹ năng cần được rèn luyện thông qua giao tiếp, quan sát và học hỏi từ người lớn. Khi không diễn đạt được cảm xúc, trẻ có thể cáu gắt, khóc lóc hoặc phản ứng tiêu cực. Vì vậy, cha mẹ nên thường xuyên trò chuyện, kể chuyện và hướng dẫn con cách gọi tên, bộc lộ cảm xúc đúng cách.
2. Do lượng giấc ngủ hoặc thiếu ngủ
Giấc ngủ là yếu tố cực kỳ quan trọng với sự phát triển của trẻ. Trong khi ngủ, não bộ trẻ sẽ tạo ra những kết nối thần kinh mới, hỗ trợ trí nhớ và khả năng học tập. Nếu trẻ thiếu ngủ, bé dễ cáu kỉnh, khó tập trung và hành vi trở nên khó kiểm soát. Cha mẹ nên xây dựng thói quen đi ngủ sớm và đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc theo độ tuổi.
3. Sự ảnh hưởng của các thiết bị điện tử
Điện thoại, tivi, máy tính bảng… là “thủ phạm” khiến trẻ dễ bị kích động. Khi bị ngăn cản hoặc dừng đột ngột, trẻ thường phản ứng bằng khóc lóc, la hét. Việc tiếp xúc quá nhiều với thiết bị điện tử cũng khiến trẻ giảm khả năng kiểm soát cảm xúc và hành vi. Cha mẹ nên giới hạn thời gian sử dụng thiết bị, thay thế bằng các hoạt động ngoài trời hoặc trò chơi sáng tạo.
4. Thực phẩm, chế độ ăn uống và dị ứng
Chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và hành vi của trẻ. Một số thực phẩm như đường, chất tạo màu, gluten, trứng, cá, hạt… có thể gây dị ứng hoặc làm bé trở nên hiếu động bất thường. Cha mẹ cần theo dõi khẩu phần ăn, chọn thực phẩm lành mạnh và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu nghi ngờ con bị dị ứng.
5. Cảm thấy bị kích động hoặc buồn chán quá mức
Trẻ nhỏ thường rất nhạy cảm với môi trường xung quanh. Khi ở nơi đông người, ồn ào hoặc hỗn loạn, trẻ có thể dễ bị quá tải cảm xúc, dẫn đến hành vi bộc phát như khóc, la hét, cáu gắt. Ngược lại, khi quá buồn chán, trẻ cũng tìm cách gây chú ý bằng những hành vi “khó chịu”. Cha mẹ cần quan sát, nhận diện trạng thái này và hỗ trợ con bằng những hoạt động cân bằng.
6. Những thay đổi trong cuộc sống
Những biến động như chuyển nhà, chuyển trường, cha mẹ ly hôn, có em bé mới, mất người thân hoặc thú cưng… đều có thể làm thay đổi cảm xúc và hành vi của trẻ. Trong giai đoạn này, trẻ cần sự thấu hiểu, chia sẻ và đồng hành của cha mẹ nhiều hơn. Thay vì trách phạt, một cái ôm ấm áp và lời động viên kịp thời sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn hơn.
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hành vi của trẻ, từ cảm xúc, giấc ngủ, chế độ ăn uống cho đến môi trường sống và biến động gia đình. Cha mẹ hãy nhìn nhận hành vi của con qua lăng kính đồng cảm, lắng nghe và kết nối với con thay vì chỉ phán xét hay trách phạt. Khi trẻ cảm thấy được thấu hiểu và yêu thương, hành vi sẽ dần tích cực và mối quan hệ gia đình trở nên gắn kết hơn.
Trường Mầm non Hoa Hướng Dương
Đội ngũ giáo viên và chuyên gia giáo dục